پرتال امام خمینی(س): یادداشت ۵۱۱/
کتاب «وحدت از دیدگاه امام خمینی (س)» دفتر پانزدهم از آثار موضوعی تبیان ها است که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) استخراج و تنظیم شده و توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج به چاپ رسیده است. این تبیان در برگیرنده، افکار و نظرات امام راحل در ارتباط با مسئله وحدت و نقش و اهمیت آن در شکل گیری و پیروزی نهضت و ضرورت حفظ آن جهت دفاع از اصول و آرمان های انقلاب کبیر اسلامی است. این اثر دارای شش فصل با عناوین:
۱- ماهیت وحدت
۲- ضرورت وحدت
۳- روشهای ایجاد وحدت
۴- آثار و نتایج وحدت
۵- وجوه مختلف وحدت
۶-خسارات ناشی از فقدان وحدت و بروز تفرقه
در تنظیم قطعات منتخب هر یک از فصول و عنوان های فرعی، ترتیب و توالی تاریخی صدور آنها از طرف امام ملاک عمل بوده است نه توالی منطقی مطالب و مشخصات کامل مآخذ براساس شماره مسلسل مندرج در پایان هر فیش در انتهای کتاب آورده شده است.
کتاب وحدت از دیدگاه امام خمینی(س)، مجموعه بیانات و نوشته‌های امام خمینی(س) درباره وحدت اسلامی است که از کتاب‌های چهل حدیث، صحیفه نور، کشف الأسرار، مناسک حج، ولایت فقیه و وصیّت‌نامه سیاسی - الهی، توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)(ره)، استخراج و تنظیم شده است.
گزارش محتوایی کتاب
در فصل اول، این مسئله آشکار می‌گردد که وحدت چیست، بر چه پایه و مبنایی قرار دارد و محور آن کدام است. امام(ره) به‌روشنی بیان می‌دارد که یکی از مقاصد بزرگ شرایع و انبیای عظام(ع) و عامل مهم «در تشکیل مدینه فاضله» و «جلوگیری از تعدیات ظالمانه ارباب تعدی»، «توحید کلمه و توحید عقیده» است. ایشان با اشاره به تاریخ صدر اسلام و اینکه پیامبر(ص) در بین مسلمانان «عقد اخوت» برقرار کرد و آنان بر اساس آیه «إنّما المؤمنون إخوة» با یکدیگر برادر شدند و نیز با اشاره به روایاتی مثل «تواصلوا و تبارّوا و تراحموا و کونوا إخوة أبرارا کما أمرکم اللّه عزّ و جلّ، چنین استنباط می‌کند: مسلمین مأمورند به دوستی و مواصلت و نیکویی به یکدیگر و مودت و اخوت و معلوم است آنچه موجب ازدیاد این معانی شود، محبوب و مرغوب است و آنچه این عقد مواصلت و اخوت را بگسلد و تفرقه در بین جمعیت اندازد، مبغوض صاحب شرع و مخالف مقاصد بزرگ اوست.
حضرت امام(ره) وحدت را «عامل قدرت» و تفرقه را موجب «سستی پایه دیانت» تلقی کرده و هشدار می‌دهد که تفرقه موجود در بین کشورهای مسلمان، «یا از خیانت سران ممالک اسلامی و یا از جهل و بی‌اطلاعی آنان» است. آن‌گاه با اشاره به آیه شریفه إنّما أعظکم بواحدة أن تقوموا للّه مثنی و فرادی، توضیح می‌دهد که وحدت بدون «مبادی روحی و الهی» دوام ندارد و اگر قیام متکی بر خدا باشد، دوام خواهد داشت؛ زیرا «پشتوانه‌اش دایم» است. ایشان با عنایت به آیه واعتصموا بحبل اللّه جمیعا و لا تفرّقوا، به بررسی ماهیت وحدت مطلوب می‌پردازد و چنین نظر می‌دهد: «در این آیه، فقط امر به اجتماع نیست. تمام دستورهای مردم عادی و رژیم‌های غیر الهی این است که همه با هم باشید و دستور به اجتماع است؛ لکن دستور خدا «و اعتصموا بحبل الله است... امر این است که همه با هم اعتصام به حبل الله بکنید. راه، راه حقّ باشد و توجه به حق باشد و اعتصام به راه حق باشد. انبیا نیامده‌اند که مردم را در امور با هم مجتمع کنند، انبیا آمده‌اند که همه را در راه حقّ مجتمع کنند؛ یعنی این راهی... که از طبیعت شروع می‌شود تا ماوراءالطبیعه و... خدا فرموده وحدت داشته باشید. [ما] برای او وحدت داریم و این وحدت که برای خداست، هر کیدی در مقابلش خنثی است؛ برای اینکه این کید، کید با خداست، این دشمنی با خداست.
در فصل دوم، لزوم و ضرورت وحدت بر اساس حکم عقل، شرع و مصلحت بیان شده است. در این‌باره، امام(ره) معتقد است: عقل سیاسی اقتضا می‌کند که امروز با آن اشخاصی که در رویه هم حتی با ما مخالفت دارند، لکن در اصل مقصد با ما موافقند، با ملت موافقند و مسیرشان، مسیر ملت است، عقل سیاسی اقتضا می‌کند که ما امروز دست از تمام این اختلافات برداریم تا این مملکت را آرام کنیم و این مقصد اصلی که ما داریم و آن اینکه اسلام در این مملکت پیاده بشود و جمهوری اسلامی با محتوای حقیقی خودش در این جا پیاده بشود، موفّق بشویم.
در نظر امام خمینی(ره)، اختلاف «مال شیطان» است و «در رحمان اختلاف نیست» و اگر مردم برای اسلام و حق خدمت کنند، در این صورت، اختلاف پیدا نخواهد شد و بر اساس همین «عقل سیاسی» است که امام(ره) می‌فرماید: شما می‌بینید که تمام سعی منافقین و مفسدین خارج و داخل بر این است که بین مردم شکاف ایجاد نمایند و این خود، بهترین دلیل است که ما باید وحدتمان را حفظ کنیم. این پیروزی عظیم و بزرگی که رزمندگان ما به دست آورده‌اند و [مزدوران] وابسته به قدرت‌های بزرگ را از سرزمین خودمان بیرون کردند، از حفظ وحدت است.
حضرت امام(ره) بیان می‌کند که اسلام و قرآن، ما را به وحدت دعوت کرده و فرموده است: و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرّقو؛ بنابراین، تخلف از این دستور الهی جرم است، گناه است، ما همه باید با هم باشیم... همه باید معتصم به حبل الله باشند، با اعتصام به حبل الله پیشرفت کردیم و خواهیم کرد و اسلام «بانی عقد اخوت» است و بنابراین، همه باید با هم باشند. این یک تکلیف الهی شرعی است، به عهده ما و به عهده همه ملت.
امام خمینی(ره) با اشاره به سیره حضرت علی(ع) می‌افزاید: حضرت امیر(ع) در بسیاری از اموری که برایش خیلی سخت بود، دندان روی جگر می‌گذاشت و موافقت می‌کرد برای مصالح کلی، برای مصالح اسلام. ما اگر تبعیت از او داریم، باید این طور باشیم...
آن‌گاه امام(ره) وظیفه عالمان دین را یادآوری کرده و می‌گوید: باید ما بدانیم که همه مکلّف هستیم، علمای اسلام مکلفند در صف جلو، وظیفه آنها زیادتر از دیگران است، وظیفه آنها هدایت جامعه است. الان ما احتیاج داریم به اینکه جامعه را هدایت کنیم، از این تفرقه‌ای که می‌خواهند بین جامعه بیندازند جلوگیری کنیم و این به عهده علما در درجه اول است که مردم را آگاه کنند.
در فصل سوم، برای ایجاد وحدت، چند روش و راهکار ذکر گردیده است که عبارتند از: خداخواهی؛ عدم طرح مسائل اختلاف‌انگیز؛ برگزاری مراسم و شعایر مذهبی؛ امداد الهی؛ تشکیلات مناسب؛ توجّه به هدف واحد؛ استفاده از قیام و انقلاب اسلامی. حضرت امام خمینی(ره) با تأکید بر لزوم «وحدت مذهبی»، معتقد است: وحدت مذهبی است که این اجتماع عظیم و فشرده را ایجاد می‌کند. اگر علاقه به استقلال ایران دارید، وحدت مذهبی داشته باشید.
اتّکال به خدا»، در نظر ایشان، عامل وحدت و وحدت نیز رمز پیروزی است. «قدرت اسلام» در گرو وحدت است و اسلام، عامل وحدت ملت می‌باشد. برای حفظ وحدت، باید به «معنویت» و «انگیزه الهی» توجه کرد و نیز «اتّحاد» باید «رحمانی» باشد. روزه و ضیافة الله نیز یکی از عوامل وحدت است و نباید غفلت کرد که وحدت، «امداد غیبی» است و «این وحدت کلمه‌ای که در تمام اقشار ایران پیدا شد، معجزه بود، کسی نمی‌تواند این را ایجاد کند، این معجزه بود، این امر الهی بود، این وحی الهی بود نه کار بشر...» و «خدا با جماعت است؛ ید الله مع الجماعة» و «وقتی اعتصام به حبل خدا بکنید، خداوند با شماست». از سویی دیگر، «مجالس مذهبی» مایه حفظ وحدت بوده و «نماز جمعه»، مردم را از «توطئه‌های دشمنان اسلام و مملکت» آگاه می‌کند و به «اتحاد و وحدت کلمه» دعوت می‌کند.
در فصل چهارم، آثار و نتایج وحدت ذکر شده است. امام خمینی(ره) وحدت را باعث «شکست چپاول‌گران»، «پیروزی ملت»، «سرنگونی طاغوت»، «اخراج شاه»، «پیروزی خون بر شمشیر»، «کندن ریشه ظلم و استبداد»، «غلبه بر قدرت‌های شیطانی»، «لرزاندن پشت ابرقدرت‌ها»، «دفن توطئه‌ها»، «شکستن سلطنت»، «نفی قدرت‌های غول‌آسا»، «عنایت خدا»، «هرگونه پیشرفت»، «افزایش مقاومت»، «رشد» و «عزت» و «رمز بقای نظام» می‌داند.
ایشان وحدت را سبب «آسیب‌ناپذیری»، «مصونیت از آسیب خارجی»، «سلامت ملت»، «پایداری حکومت مردمی» و «شکست دشمن» برشمرده است.
فصل پنجم درباره وجوه مختلف وحدت است که عبارتند از: وحدت مسلمانان؛ وحدت شیعه و سنی؛ وحدت ملی؛ وحدت روحانیون؛ وحدت حوزه و دانشگاه؛ وحدت روحانیون با اقشار دیگر؛ وحدت نیروهای مسلح؛ وحدت نیروهای مسلح با مردم؛ وحدت دولت و مردم؛ وحدت دولت و مجلس؛ وحدت دانشجویان و وحدت انجمن‌های اسلامی.
امام خمینی(ره)، «برنامه اسلام» را «وحدت کلمه مسلمین» می‌داند و معتقد است که پیامبر اسلام(ص) می‌خواست در تمام دنیا وحدت کلمه ایجاد کند. می‌خواست تمام ربع مسکون را در تحت کلمه توحید قرار بدهد و مسلمین به حکم اسلام باید ید واحده باشند که بتوانند دست اجانب و مستعمرین را از دخالت در کشور خود قطع کنند.
امام(ره) «روحانی و دانشگاهی» را «مربی جامعه» می‌داند و «پیروزی» را «حاصل اجتماع روحانی و دانشگاهی» می‌شمارد و نیز «اتحاد روحانیون و دانشگاهیان» را باعث خنثی شدن «توطئه‌ها» ذکر کرده و هشدار می‌دهد که «برنامه دشمن»، «جدایی بین روحانی و دانشگاهی» است و «رشد واقعی» با «وحدت دو قطب متفکر (روحانیان و دانشگاهیان)» حاصل می‌گردد.
در فصل آخر بیان می‌گردد که علل تفرقه، «توطئه شیاطین» و «هواهای نفسانی» و «گروه‌گرایی» و «جزیی‌نگری» است و «تفرقه» را باعث «ذلت مسلمین»، «شکست»، «سلب عنایت خدا»، «آسیب به کشور» و «باز گشت به رژیم فاسد گذشته» و «استفاده دشمن» می‌داند. امام(ره) تأکید دارد که: اگر خدای نخواسته ما با هم اختلاف کنیم و «و اعتصموا بحبل الله» را فراموش کنیم... عنایت خدا کنار می‌رود... و باید وحدت کلمه داشته باشیم، خدای تبارک و تعالی تأیید می‌کند و کارها انجام می‌گیرد.
.
انتهای پیام /*